زبان مادرى و
فرهنگ دو گانه ميان جوانان خارج مرز
زبان كه عنصر مهم و ارزنده افهام و تفهيم ميان
انسان ها است انسان در بطن مادر از اغاز زندگى
به شنيدن مصوت هاى زبان گوش فرا داده و موقع كه از
بطن مادر پا به اغاز زنده گى جديد مى گذارد با
اولين عكس العمل با محيط و گريه هايش به فراگيرى
زبان مى پردازد
اگر بخواهيم توضيعات علمى داشته باشيم مطابق به
مآخذه هاى علمى ويبسايت جاودان زبان را چنين تعريف
نموده اند
" سخن گفتن خود تفکری آهنگین (مصوّت) است. ما
هنگام تفکر خاموشانه با خود سخن می گوئیم. و آنگاه
که لب به سخن می گشائیم، در حقیقت با صدا می
اندیشیم.
هنگامیکه ما به زبان مادری سخن می گويم ، بین ذهن
و دهان(زبان) رابطه ای مستقیم برقرار می شود. در
اینجا می خواهم مسئله را قدری بیشتر باز کرده
بگویم، زمانیکه ما بزبان مادریمان سخن می گوئیم در
حقیقت بین قلب و ذهن و دهانمان(زبانمان) رابطه ای
تنگاتنگ برقرار میشود. زیرا این سخنان لحظات زندگی
و تجارب گذشته مان را تداعی کرده در ذهن و روانمان
زنده میکند، با هر واژه ای احساسهای عمیقی را
زندگی میکنیم، خرسند میشویم، ناخشنود می گردیم،
حسرت می خوریم و انتظار میکشیم. با زنده شدن
جملاتی که در ذهنمان شکل گرفته اند، مکنونات دلمان
جان گرفته، از طریق دهان و زبان تمامی احساسات و
اندیشه های خودرا بیان و بدیگران تفهیم میکنیم
با همين مقدمه اين مقاله را به فراگيرى زبان مادرى
در خارج مرز به برسى مى گيريم
جنگ هاى چهار دهه مردم ما را مهاجر ساخته و در
كشور هاى مختلف جهان جهت ادامه زندگى جا گزين شده
اند و نسل جديد را در خارج مرز به دنيا أورده و
براى بقاياى زنده گى نو نهالان فردا را با مشقت و
مشكلات بزرگ ساخته به جامعه تقديم ميدارند
اطفال كه در خارج كشور با دو زبان بزرگ مى شوند
يعنى در اغاز طفليت در خانه زبان مادرى را فرا مى
گيرند از زبان مادرش زبان اصلى مادرى "بومى " را
اموزش مى يابد ولى از تماشاى فيلم هاى اطفال و
شنيدن زبان دوم "فرعى " حالا مهم نيست كدام زبان
طفل در راه گمى قرار مى گيرند كه از اغاز زنده گى
مصوت هاى دو زبان در ذهنش جابجا شده كه به فراگيرى
تغييرات با واژه هاى اصلى زبان مادرى مواجعه مى
شود حتى اطفال كه با فرارگيرى دو زبان بزرگ مى
شوند ديرتر سر زبان يا به سخن گفتن اغاز مى نمايند
زيرا توانايى ذهنى شان قادر به جابجا كردن مصوت
ها يا واژه هاى مختلف ولى با يك معنا يعنى دو زبان
نيست
بعد از دوره شيرخواره گى طفل به كودكستان شامل مى
شود براى إفهام تفهيم به زبان دوم نياز دارد كه
چگونه ميان همبازى هاى اش خودش را پيدا بكند
اينجاست كه مشكلات فرا گيرى زبان مادرى و فشار
ذهنى بالاى كودك بيشتر اطفال را به كمبود هاى
شخصيتى روبرو مى سازد زيرا طفل در خانه به زبان
ديگرتكلم مى نمايد و در بين همبازى هايش به زبان ديگر
اين دوگانگى بيشتر
طفل را از نگاهى روحى و روانى ضربه مى زند و از
انجايكه در رشد شخصيت فردى محيط ادم هاى دور و پيش
نقش ارزنده دارد اطفال كه در خارج كشور متولد مى
شوند فراگيرى زبان مادرى يكى از مشكلات فرا روى
شان مى باشد زيرا انان در محيط اجتماعى و تحصيلى
به زبان مادرى نه بلكه به زبان دوم يعنى زبان كشور
ميز بان مكالمه مى نمايند و دروس را فرا مى گيرند
كه انتظار مادران و خانواده همچنان از اطفال شان
تكلم به زبان مادرى بيشتر مى باشد ولى اين
انتظارات به ياس و نا اميدى مبدل مى شود كه مادر
مجبور به فراگيرى زبان اطفال اش مى شود كه و وارد
شدن فشاز ذهنى بر كودكان اطفال را در موقعيت و يا
نتيجه گيرى قرار مى دهد كه كدام زبان را بيشتر
بياموزند چون انان در طول روز با همبازيهايشان در
كودكستان و يا دوره پيش از مكتب ،موقع خريدارى در
مغازه ها ،موقع بازى در محل بازى و موقع كه در
كودكستان مى باشند همچنان به زبان دوم مكالمه مى
نمايند و مدت كم را در محيط خانواده سپرى مى كنند
بنا براين اموزش زبان مادرى جايش را به اموزش زبان
دوم فرعى مى دهد و اطفال زبان دوم شان را منحيث
زبان اصلى و مادرى قبول مى نمايند زيرا مكالمه و
إفهام و تفهيم در محيط كار و زنده كى ،تحصيلى و
اجتماع با همين زبان دوم با همشريان شان صورت مى
گيرد و در تماس اند
و اطفال ما مسلط بر زبان دوم بزرگ مى شوند و از
نزديكى با اقارب خويشاوندان دورى مى نمايند زيرا
انان در محيط زنده گى نتنها زبان شان در تغيير
بوده و اموزش فرهنگ كه توسط زبان صورت مى گيرد هم
بيشتر با محيط زنده گى شان تطابق است تا محيط
مادرى شان و دو گانگى فرهنگ و زبان از همين اغازين
هاى زنده گى شروع مى شد كه بالاخره از زبان و
فرهنك اصلى دور مى شوند كه براى والدين قابل قبول
نيست با فشار هاى مكرر فرزندان شان را به فراگيرى
زبان و فرهنگ مشوق استند ولى متاسفانه دستاورد
كمتر دارند امروز بزرگ شدن اطفال با فرهنگ و زبان
بيگانه به مشكلات سراسرى والدين مهاجر مقيم كشور
هاى جهان است كه همه ما انرا با گوشت و پوست خود
احساس مى نمايم
با وجود كه فراگيرى زبان مادرى و فرهنگ اصيل كشور
در خارج مرز چندان حركت سريعى ندارد ولى جسته و
گريخته با ابراز تشويش هاى والدين و پيشكش برنامه
هاى كوچك اموزش زبان مادرى براى اطفال خارج مرز
تا اندازه مى شود در مورد سر سخن را باز كرد
كه به سوالات ذيل بر مى خوريم
١- ما در مورد فراگيرى زبان مادرى و فرهنگ بومى
كدام انتظار ات را از اطفال خود در خارج مرز داشته
باشيم ؟
٢- كدام راه برد ها بخاطر اموزش زبان مادرى و
فراگيرى فرهنگ به اطفال ما وجود دارد ؟
خانواده و والدين محترم !
ما نبايد از اطفال خود جهت فراگيرى زبان بومى يا
مادرى شان انتظارات بلند داشته باشيم زيرا محيط كه
براى ما كشور دوم است براى اطفال ما كشور اول و
زاد گاه شان است
زبان كه براى ما زبان بومى است براى اطفال ما زبان
دوم و يا فرعى شان است كه كمتر به ان مكالمه مى
نمايند
ولى در حمايت اموزش زبان مادرى با اطفال خود تلاش
نمايم تا حد اقل زبان را بياموزند و إفهام و
تفهيم با اقارب و خانواده هاى شان داشته باشند كه
يكى از دستاورد ها خواهد بود اموزش دو زبان و يا
چند زبان انسان هاى با هوش و داراى دهن بلند
فراگيرى زبان را مى توان تقدير كرد ولى فرد نمى
تواند دو يا چند زبان را منحيث زبان اصلى انتخاب و
استفاده نمايند
در مورد راه برد ها
كَر چه تجارب نشان داده است كه با وجود تلاش نهاد
ها شورا ها در تداوى با خانواده ها در ايجاد مكاتب
زبان مادرى ،كورسهاى زبان در نقاط مختلف شهر ها و
كشور هاى جهان براى اطفال به زبان مادرى كار هاى
صورت گرفته است ولى با عدم علاقمندى جوانان و
اطفال مواجعه است كه كمتر علاقمند دارد و اگر
تعدادى از اطفال و جوانان ما هم كه اموزش يافته
اند به سطح بلند نبوده و بشكل ابتدائي اموزش يافته
اند
جوانان كه با دو فرهنگ و زبان در جامعه بزرگ مى
شوند مشكلات بيشتر دارند
كمرنگ بودن شان در محافل خانواده گى
دورى كردن از خانواده هاى كه به زبان بومى شان
بيشتر تكلم مى نمايند
خاموش ماندن و سهم نگرفتن در بحث هاى مهم خانواده
گى وغيره
گر چه كه چنين وضعيت در ميان جوانان پژوهشگران و
دانشمندان
را بيشتر به تحقيق مجبور ساخته اند ولى دستاورد
بزرگ تا حال به دست نيامده است نقش رسانه هاى خارج
مرز ،نشرات در اين عرصه ارزنده است
كه برنامه تلويزيونى اروپاىى دريچه بهار در جرمنى
در اين عرصه پيشگام بود و در يكى از برنامه خود
دنيايى جوانان مسايل ارزنده فرهنگ دوگانه را مورد
برسى و بحث قرار داد ولى از جانب جوانان خارج مرز
چندان استقبال نشد
با تبليغات چند برنامه محدود در مورد اموزش فرهنگ
دو گانه را ميان دو نسل يعنى نسل بزرگ شده در خارج
كشور و نسل بزرگ شده در داخل كشور بر گذار نمود و
همچنان مقاله را در مورد فراگيرى فرهنگ دوگانه
پيشكش نمودم و كه در ويبسايت هاى انترنتى و در
كتاب نواى زن كه در سال ٢٠١٥ نشر شد است ولى
بسنده نيست
زيرا نسل بزرگ شده با دو فرهنگ در خارج مرز
به اموزش بيشتر نياز دارند
در پژوهش ها هم بالاى نقش خانواده در اين عرصه
بالاى خانواده و مسووليت هاى شان در قبال اموزش
زبان و فرهنگ بيشتر تاكيد شده و اين مسووليت به
دوش انان گذاشته شده است كه متاسفانه بنا بر شرايط
محدود والدين هم نمى توانند كدام دستاورد بزرگتر
در اين عرصه داشته باشند
و قابل ياد اورى مى دانم كه اموزش زبان مادرى و
فرهنگ بومى كار وسيع است در اين عرصه كار كمتر
صورت گرفته است كه توجه پژوهشكران و محقيقين ،
نهاد هاى مسوول خارج مرزى را را در زمينه خواهانم
زرغونه "ولى " جرمنى 28.02.2020
