پیدایش خانواده

شیرین نظیری

خانواده به معنای لغویی آن«خاندان،دودمان،اهل خانه،زن،مرد و فرزندان»است.خانواده یک واحد حیاتِ واساسی درمجموع فعالیت های اجتماعی واقتصادی بشری است. که باوحدت وایتلاف آن پایه های اقتصادی واجتماعی خانواده شکل گرفته وبا متلاشی شدن آن کانون خانواده باهمه متعلقه های حیاتی، مادی و معنوی آن فرو می ریزد.
انسان ها ازبدو پیدایش خود برروى كره زمين با تشكيل دادن كانونى به نام"خانواده"،عمرى را در كنار يكديگرگذرانیده وفرزندانى را دردامان پرمهرخود پرورانیده وآن ها را به ثمررسانیده اند.   
پس ازگذشت زمان مادران وپدران، جای خود را به فرزندان واگذارشده وخود چشم از جهان بسته اند وبه جای خود خانواده های جدیدی را بوجود آورده اند.
به همین گونه این سلسله های زنا شویی تا همین حالا ادامه دارد و نوبت به ماها رسیده است و ما نیز مجبوریم که جایگاه خود را به  فرزندان خود وا گذار شویم تا فرایند یادوران طبیعت به پیش برود و کهنه جای خود را به نوتعویض نماید.درخانواده ابتدايی بشر،پدرنقش بسيارمهمی داشت.او سرپرست خانه و خانواده يعنی سالارخوانده می شد وازاقتدار بی حد واندازه یی برخوردار بود. وظايف اوشامل اجرای مراسم مذهبی، حفظ امنيت خانواده،حفظ اصالت خون وقضاوت بود.  
 ازپيوستن چندین خانواده متشكل ازپدران،مادران ،فرزندان ،خواهران، برادران،عروسان ،دامادان،کاکا زاده گان،عمه زاده گان، خاله زاده گان، ماما زاده گان وخويشاوندان ،خانواده های گسترده وهم خون به وجود می آمدكه همه دریک قبیله دورهم منسجم بوده وغيرقابل تقسيم تحت نظرریيس واحد می زیستند.  
"مورگان"انگلیسی زبان گفته است که درنتیجه مطالعه وتحقیق زیاد به این نتیجه دست می یابم که:"خانواده درکاروان زنده گی بشر راه های  دور ودرازی را پیموده واشکال گوناگونی را نظربه هرزمان به خود اختیار کرده است.اشکال خانواده ها در گذشته ها،با خانواده های امروزی بکلی متفاوت بوده است.        برخی ها چنین می پنداشتند که خانواده ها صرف براساس وحدت و وصلت دوموجود مختلف "دوجنس مختلف"«زن و مرد» تشکیل گردیده و زمانی هم اتفاق می افتد که به نسبت ناهنجاری ها،خانواده ها ازهم پاشیده وکانون خانواده ها برهم خورده ونیست ونابود شده اند ویا اینکه دراثراطاعت ،فرمان برداری،عشق ومحبت خانواده ها،سلسله این خانواده ها با اشکال مختلف تغییریافته و تاهمین حالا هم ادامه یافته است". مطالعه تاریخ ابتدایی انسان ها نمایانگرآنست که روزگاری بوده که ازدواج های زیاد و زن گرفتن های زیاد،یکدیگر راتکمیل و پروسه زنده گی را سهل تر می ساخته است وازاین جهت فرزندان مشترک آن ها به گونه دسته جمعی متعلق به همه آن ها بوده است.                                                    
 با ظهورمالکیت خصوصی ،نهاد خانواده (زنان برای خدمت شوهران و خانواده شان به چهاردیواری خانه تنزل مقام یافتند.) دستگاه دولتی تحکیم یافت ونهادهای مالکیت خصوصی،تسلط مردانه وپدرخانواده را قانونی کردند،که بعدها توسط آیین های متفاوت تقدس یافت.                    
همان طوریکه دربالا گفته آمدم،این نوع خانواده هایی را که ماهمین اکنون جزعده یی از آن ها استیم. درنتیجه صدها تغییرشکل نموده ودرنهایت به شکل امروزی آن درآمده است و روزتا روزهم در تغییر و تحول بیشتراست، ممکن پس ازچندین سده، شکل دیگری ازخانواده ها عرض اندام نماید که ازدواج درآن وجود نداشته باشد ویا اینکه دوباره به کمون اولیه برگردند، ویاهم این باربا یک سلسله تغییرات مثبت جامعه مدنی امروز وتکنالوجی رشد یافته رجعت نماید. زیرا جهان اکنون بازهم تلاش روی زنده گی باهمی دارد، زنده گی ایکه درآن جنگ نه بلکه صلح حکم فرما باشد وطبقه هاي بالایی با همه تبعیض ها و قدرت آزمایی ها ویکه تازی های آن برای همیشه نیست و نابودشوند. تاخانواده ها درفضای امن زنده گی خود را ادامه داده بتوانند ونگران هیچ نوع خشونت خانواده گی واجتماعی نباشند. خانواده یکی ازمهم‌ترین نهادهای اجتماعی است که نقش مهمی درشکل گیری شخصیت اولیه و تربیت انسان‌ها دارد. روز 15ماه می توسط نهادهای بین المللی به دلیل جایگاه و ارزش خانواده روز خانواده نام گذاری شده است روزی که می‌تواند درگسترش واعتلای اهمیت خانواده‌ها به ویژه بین خانواده ها در افغانستان بی افزاید. شرایط و ثبت ازدواج،مهریه،حقوق زن و فرزندان،سن ازدواج،حفظ نظام خانواده،نکاح وطلاق ازموارد که حکومت افغانستان باید درقانون تسجیل وازخانواده ها حمایت نماید. 
              


منابع:
فرید ریش انگلس، منشا خانواده،مالکیت خصوصی و دولت،ترجمه خسرو پادشاه، ۹۶۴-۵۶۲۰-۴۵-۷
خانواده و اشکال آن تا به امروز، مجله حدیث زندگی مرداد و شهریور،سال ۱۳۸۳،شماره،۲۴
ستوده سیامک ، زن و سکس درتاریخ،ازالهه آسمان تا برده خانگی،چاپ چهارم،جلد اول،سال ۲۰۰۳، چاپ چهارم ۲۰۰۶، ۱۰۰۰ نسخه.
منشأ خانواده، مالکیت خصوصی و دولت، فردریک انگلس، ترجمه: مسعود احمدزاده، تهران: جامی
 - ۱ -