ضرورت فعال سازی قوه‌ی مقننه افغانستان

نویسنده: حشمت الله بیان

مبرهن است، که درنظام های اسلامی پرداختن به ایجاد دولت اسلامی حکم واجب و لازمی می باشد؛ زیرا الله متعال در سوره آل عمران /159 قرآن عظیم الشأن به پیامبر بزرگوار اش حضرت محمد (ص) فرموده است: (وشاورهم فی الأمر) ترجمه: در کارهای تان با مردم مشورت نمایید! ویا در سوره شوری/ 38  الله جلت عظمته چنین فرموده است: (وامرهم شوری بینهم) ترجمه: همه کارهای مومنان به مشورت است! الله متعال در قرآن عظیم الشأن برای ارج گذاری به شوری و مشورت، یک سوره خاص را به نام - شوری - مسمی نموده است.

پیامبر بزرگوار اسلام حضرت محمد(ص)  به مثابه‌ی نخستین شخص و بنیان گذار دولت اسلامی، این حکم، الله متعال را همیشه حرمت گذاشته، در همه کارهایش به گونه فردی و یا جمعی با همگان مشورت می نمود. چنانچه خودش در وصف اهمیت شوری ویا مشورت، چنین فرموده است: (استعينو اعلي امورکم بالشوري) ترجمه:  در پيشبرد کارهاي خود از مشوره کمک بجوييد و یا در جای دیگری فرموده که، ترجمه: (ناامید نشد کسی که استخاره کرد و پشیمان نشد کسی که مشورت کرد.)

علمای برجسته اسلامی از جمله، امام قرطبی در تفسیر خود اجماع را بر وجوب آن از ابن عطیه ذکر نموده و چنین گفته است: ترجمه، (شوری از قواعد و عزایم احکام بوده و کسی که با اهل علم و دین مشورت نمی کند، عزلش واجب است.) خطاب امام قرطبی به زمامداران اسلامی اینست، که باید در پیشبرد کارهای شان با اهل علم، مسلک و فنون مشورت نمایند. و مبنای این تفسیر، نص صریح قرآن عظیم الشأن در مورد ایجاد شوری در دولت اسلامی می‌باشد. 

درین شکی نیست که دایره کار شوری (پارلمان) در یک دولت اسلامی، معیین و موضوع آن مشخص است. و هر موضوع به شوری پیشکش نمی شود؛ چون در اکثر کارها نص شارع موجود و حکم آن واضح است و ضرورت به شوری ندارد. منظور از یادآوری این مطلب اینست که آنچه درنص صریح قرآن عظیم الشأن آمده، بدان پرداخته نشود؛ بلکه مجال کار شوری، امور اجتهادی روزمره مسلمانها است و نیاز به قوه مجتهده یا شورای اهل حل وعقد دارد. 

ترکیب شوری در دولت های اسلامی، متشکل از افراد دانا، توانا و متعهد در همه بخش ها، می باشد و به طرق مختلف برگزیده می شوند، وظایف شان عمدتاً وضع، اصلاح و تصویب قوانین داخلی، بودجه ملی، اسناد حقوق بین‌الملل (معاهدات، کنوانسیونها، موافقت نامه ها و...)، نظارت از اعمال حکومت و مشورت دادن به زمامدار اول کشور و همچنان نمایندگی از مردم می باشد.

از سوی دیگر در شرایط کنونی به منظور تحقق تفکیک قوا و رعایت اصل مردم سالاری، هیچ کشور اسلامی و غیر اسلامی به نظر نمی رسد که بدون پارلمان و یا قوه‌ی مقننه باشد. افغانستان منحیث یک کشور مستقل، که عضو فعال جامعه جهانی به شمار می رود، نمی تواند ازین امر مستثنی باشد.

حکومت طالبان که نزدیک به شش می شود حاکمیت کشور را در اختیار دارد، تاکنون در قسمت فعال سازی قوه مقننه خویش، تحت هر نامی، هیچ اقدامی درین زمینه  ننموده و این قوه همانند سایر بخش های دولتی، غیرفعال و یا فلج به نظر می رسد.

بناءً با توجه به موارد یادشده، برمبنای نص صریح قرآن عظیم الشأن، دستورات پیامبر بزرگوار اسلامی (ص)،  نظریات علمای اسلامی و همچنان نیاز جامعه‌ی امروزی، موجودیت یک شوری (پارلمان) مقتدر و فعال منحیث قوه‌ی مقننه در کنار قوه اجرائیه و قوه‌ی قضائیه در واقع تکمیل کننده یک دولت می باشد، پس بر رهبری طالبان لازم است تا در قسمت فعال سازی قوه مقننه کشور که اعضای آن متشکل از نمایندگان پاک نفس، منتخب و نخبه تمام اقوام و شهروندان کشور باشند، هرچه زودتر دست به کار شوند.